قطع رقعی چیست؟ اندازه و ابعاد و کاربرد آن
قطع رقعی معمولا در دست علاقه مندان به صنعت چاپ و نشر، بیشتر یافت می شود. احتمال میرود، که علت رواج اکثر کتاب هایی که در قطع یا اندازه رقعی به چاپ میرسند، در بازار کتاب، قابلیت حمل آسان این قبیل کتاب ها باشد. لابد کتاب های داستانی و رمان های کوتاه عاشقانه و پلیسی زیادی را در قالب ابعاد رقعی به یاد می آورید. حتی عموم کتاب های درسی که در مدرسه و دانشگاه، آن ها را حمل کرده اید، از طیف کتاب های رقعی بودند. قطع کتاب های رقعی، از ابعاد استانداردی در بازار نشر، پیروی می کنند. چنانچه در سر خود، رویای به چاپ رساندن یک کتاب مستقل و یا یک مجموعه مشترک با گروهی از نویسندگان را می پرورانید، می بایست جلد رقعی را بشناسید. در ادامه، به طور مفصل از سایز رقعی جلد و صفحات کتاب، سر در می آورید.
چاپ کتاب در قطع رقعی چگونه اتفاق می افتد؟
تا کنون به کتاب های زیادی برخورده اید، که در پشت جلد آن ها و یا صفحه فیپا به چاپ کتاب در قطع رقعی اشاره داشته است. قطع کتاب، همواره نمایانگر ابعاد و اندازه های کتاب خواهد بود، اما هر کتابی که آن را می خوانید، لزوما رقعی نیست. کتاب ها در مقیاس ها و قطع های گوناگون به چاپ و نشر میرسند و هر قطع، بازار مطالعه مخصوص به خود را می طلبد. از رایج ترین قطع کتاب در ایران می توان به قطع رحلی، وزیری، رقعی، جیبی و ... استناد نمود. در این بین، کتاب های رقعی در میان علاقه مندان به حوزه نشر به دلیل جمع و جور بودن ابعاد این کتاب ها، سفارش بیشتری در بازار محصولات فرهنگی دارند. ابعاد این کتاب ها مطابق با کاغذ A5 است.
سایز این نمونه از قطع کتاب، با اندازه استاندارد چاپ Octavo بین المللی مطابقت می کند. اینکه یک کتاب را در مقیاس رقعی به چاپ برسانند، به نوع کتاب و صفحات مندرج در آن بستگی دارد. از همین رو، کتاب های فاخر نظیر شاهنامه فردوسی، غزلیات شمس، کتاب های حجیم تاریخی و ... عمدتا در قطع رحلی به چاپ می رسند. با وجود این، می توان گزیده ای از این کتاب های فاخر را گلچین و آن ها را در نمایشگاه عمومی کتاب و محصولات فرهنگی، به علاقه مندان عرضه نمود. از آنجایی که قطع کتاب، بیانگر تعداد دفعات تا زدن کاغذ در صنعت چاپ و نشر کتب است، قطع کتاب رقعی را 8 ورقی با 16 صفحه قلمداد کنید. برای مصرف کننده کتاب، عمدتا خرید کتاب های رقعی، مقرون به صرفه تر از سایر قطع کتاب به نظر می رسد.
ابعاد استاندارد در قطع کتاب رقعی
بسیاری از گردآورندگان کتاب و نویسندگان مستقل، بسته به حجم کتب تألیفی خود، مایل هستند که آن را در ابعاد قطع رقعی به چاپ برسانند. برای تحقق این امر، آن ها نیاز به درک جزئی از حدود ابعاد استاندارد قطع مزبور دارند. از آنجایی که عموم مصرف کنندگان حوزه نشر در کوچه بازار، بیشتر با سایز برگه A4 سروکار دارند، ممکن است، که ابعاد سایز A5 را ندانند. از همین رو، افزون بر آنکه حدود تقریبی کتاب های رقعی را معادل با سایز صفحات A5 مشخص ساختیم، ارقام اندازه های این کتاب را بر شما معلوم می گردانیم. کتاب های به چاپ رسیده در ابعاد رقعی، با طول و عرض تقریبی 10cm*19cm به بازار کتاب و عرضه محصولات فرهنگی، راه پیدا می کنند. این کتاب ها به طور عمده، قطع یک سری از مجموعه های شعر، کتاب های داستان و رمان های کوتاه را در بر می گیرند.
سایز قطع رقعی در چاپ افست با مقیاس 22cm*15cm در نظر گرفته می شود. همچنین طول و عرض این کتاب ها در چاپ دیجیتال، به ترتیب به 21cm و 14cm می رسد. سایز کتاب های معمولی را به گونه ای طراحی می کنند، که برای مطالعه افراد در اتوبوس و وسایل نقلیه همگانی، قابل حمل باشد.
چاپ کتاب در قطع رقعی چه مزایایی دارد؟
چنانچه برای چاپ کتاب از قطع رقعی استفاده کنید، احتمال اینکه بازار کتاب از تألیفات شما استقبال بیشتری به عمل آورد، زیاد است. مصرف کنندگان بازار حوزه نشر و محصولات فرهنگی، استاندارد کتاب های رقعی را دسترس پذیر قلمداد می کنند. بنابراین در طول دوره گردآوری کتاب، راجع به ارائه اثر در قالب استاندارد رقعی فکر کنید. چاپ کتاب در مقیاس رقعی می تواند به فروش گسترده اثر تألیفی شما در بین بازار هدف، دامن بزند. این قطع، برای نشر آثار چند جلدی هم همواره مورد اعتنای نویسندگان بوده اند. شاید به همین علت باشد، که جلدهای کوتاه بعضی از رمان ها و منابع داستانی، به شکل قطع کتب رقعی، تألیف شده اند.
جامعه مینیمالیست (ساده گرا) دیگر مثل قدیم، زیاد در پی کتاب های قطور و آنچنانی نمی گردد و بیشتر به بودجه مقرون به صرفه خود برای خرید کتاب می اندیشد. نسل نو نیز در مضایقه وقت، به مضمون و محتوای کتاب بیشتر اهمیت می دهند، تا آنکه به دنبال حجم کتاب ها و محصولات فرهنگی باشند. از این رو، پهنای کتاب های رقعی می تواند به نیاز اکثریت جامعه هدف شما در تألیف، پاسخ شایانی دهد. روی همین حساب، فرقی نمی کند، که در انتخاب ابعاد رقعی کتاب، شاعر موج نو و یا غزل سرای کلاسیک به حساب بیایید. هر دو طیف از شاعران می توانند محصولات ادبی خود را به طور مستقل و یا مشترک در مقیاس کتاب های رقعی، به منظور دریافت بازخورد بیشتر به چاپ برسانند.
کلام پایانی
افزایش تقاضای برای نشر کتاب در قطع رقعی در صنعت چاپ، ما را بر آن داشت، که پاره ای چند درباره فواید تألیف کتاب در این ابعاد بنویسیم. گردآورندگان کتاب های داستان کوتاه و رمان، پیش از به چاپ رساندن محصولات ادبی خود، می بایست پیرامون ابعاد اثر مورد نظر به گمانه زنی بپردازند. آن ها الزاما به نشر کتاب در ابعادی نیاز دارند، که تقریبا معادل با صفحه A5 در نظر گرفته شود. در حوزه تألیف کتاب باید به قابلیت حمل آسان مجموعه تألیفی، توجه داشت. اگر قطع رحلی و رقعی را از هم تشخیص دهید، کتاب های فاخر را در ابعاد مناسبی، چاپ می کنید. بهترین سایز کتابی که عمدتا در غرفه های نمایشگاه های کتاب، عرضه می گردد؛ را می توان از نوع رقعی دانست.